وب کنفرانس چیست؟
وب کنفرانس چیست؟
ویدئو کنفرانس (Video conferencing)
1- تعریف ویدئو کنفرانس
ویدئو کنفرانس فناوری است که افراد در مکانهای مختلف با فواصل مختلف را قادر میسازد تا صوت و تصویر همدیگر را به صورت زنده دریافت نموده و همانند جلسات حضوری با یکدیگر ارتباط داشته و تبادل نطر نمایند. ویدئو کنفرانس میتواند با امکانات افزوده دیگری همانند تبادل اسناد و مدارک اشتراک در تهیه مدارک، ارسال عکسها و ... نیز همراه باشد.
2- مزایای ویدئو کنفرانس:
-
صرفه جوئی در زمان: با استفاده از این سیستمها و بوجود آوردن امکان برقراری جلسات ویدیویی به صورت زنده، صرفه جوئی قابل توجهی در وقت صورت خواهد گرفت، بطوریکه زمان صرف شده برای انجام کار همان زمان اختصاص داده شده به کنفرانس ویدیویی است و زمانهای تلف شده برای اخذ بلیط، ویزا، سفر، اقامت و رفع خستگیهای ناشی از سفر حذف خواهد گردید.
-
صرفه جوئی در هزینه ها: با استفاده از ویدئو کنفرانس و امکان برقراری جلسات بدون نیاز به جابجائی فیزیکی افراد، صرفه جوئی فوق العادهای در هزینهها صورت خواهد گرفت. در واقع هزینههایی همچون رفت و آمد، تهیه سالن، پذیرایی و ... حذف خواهد گردید. طبق آمار بیش از 80 درصد از مشتریان بزرگ سیستمهای ویدئو کنفرانس در سطح دنیا اظهار داشتند که طی کمتر از 6 ماه پس از خرید تجهیزات ویدئو کنفرانس، هزینههای سرمایه گذاری روی این تجهیزات را جبران نموده اند.
و از دیگر مزایا:
-
برقراری سریع یک همایش یا کنفرانس در موارد اضطراری
-
برقراری ارتباط زنده با تمام نقاط جهان
-
تسریع در تصمیم گیری
-
امکان حضور در جلسات متعدد طی یک روز کاری
-
سهولت دسترسی به اعضا و امکان مشارکت بیشتر مدیران، متخصصان یا اعضای تصميم گیرنده در جلسات
-
بررسی سریع پیشنهادها، نتایج حاصله و نظرات
-
رفع مخاطرات ناشی از سفر
-
استفاده بهینه از منابع انسانی و مدیریت آنها
-
دسترسی سریع به اطلاعات، مدارک و یافتههای علمی
-
سرعت در امدادرسانی
-
گسترش فرهنگ کار تیمی
3- کاربردهای ویدئو کنفرانس
-
حضور در جلسات از طریق ارتباط زنده تصویری Video conferencing))
یکی از رایجترین موارد استفاده از سیستمهای ویدئو کنفرنس، برقراری ارتباط زنده تصویری بین نقاط مختلف جغرافیائی میباشد. ویدئو کنفرانس این امکان را میدهد تا بدون در نظر گرفتن فواصل جغرافیائی، به صورت زنده در جلسات شرکت نموده و بدین گونه در وقت، هزینههای سفر، اقامت و ... صرفه جوئی نمود. بدین ترتیب دیگر فواصل جغرافیائی مانع از شرکت فرد یا افرادی که حضور آنها در جلسه لازم به نظر میرسد نخواهد گردید. بعلاوه از آنجا که اکثر سازمانها، شرکتها، دانشگاهها و ... در سطح جهان مجهز به این تکنولوژی پیشرفته ارتباطی هستند برقراری ارتباط با آنها نیز به آسانی مقدور خواهد بود. ارتباطات تصویری بین المللی میتواند تاثیر بسزایی در افزایش سرعت انجام کارها، کاهش هزینهها و ... داشته باشد.
-
آموزش از راه دور
یکی از کاربردهای کلیدی فن آوری ویدئو کنفرانس، آموزش از راه دور میباشد. این سیستم، ارتباط بین استادان و دانشجویان را در هر نقطهای که باشند مقدور میسازد و از هزینههای تحصیلی همچون سفر، حق التدریس و ... میکاهد. با استفاده از صفحه لمسی، سیستم ردیابی صدا، به اشتراک گذاشتن صفحه نمایش و قابلیت ارسال و دریافت دیتا در این سیستمها، کیفیت آموزش نیز در سطح بالایی حفظ خواهد شد. استادان و شرکتهای آموزش در هر جایی از دنيا که باشند میتوانند از این طریق دانشجویان خود را آموزش داده و در پایان دوره پس از برگزاری آزمون گواهینامه مربوطه را اعطا نمایند.
-
پزشکی از راه دور
یکی از پرکاربردترین استفادههای ویدئو کنفرانس در علم پزشکی درمان از راه دور میباشد. با استفاده از این تکنولوژی پیشرفته، امکان انتقال اطلاعات بیمار، عکسهای رادیولوژی، نتایج آزمایشات نوار قلب و کنترل تجهیزات پزشکی توسط پزشک از راه دور فراهم میگردد.
با اين شیوه، پزشکان میتوانند کمیسیون پزشکی با پزشکان متخصص برگزار کنند و بیمار خود را در هر نقطه جغرافیائی معاینه و درمان نمایند.
-
حراست ویدئويی
یکی دیگر از کاربردهای این تکنولوژی پیشرفته ارتباطی، حراست تصویری است با استفاده از این تکنولوژی نظارت تصویری مکانهای مختلف از هر نقطه بدون در نظر گرفتن موقعیت جغرافیائی آنها مقدور میباشد. کیفیت فوق العاده صدا و تصویر و امکاناتی نظیر حرکت افقی و عمودی دوربین درشت نمایی دید در شب انواع هشداردهندهها (دود، رطوبت، لرزش، حرکت) و همچنین (امکان کنترل تمام نقاط با هر فاصله) از یک نقطه واحد و حتی امکان اشتراک و الحاق تصویر و صدای نقاط مختلف در کنفرانسهای ویدئویی و بسیاری از امکانات دیگر استفاده از این سیستم را بسیار مطلوب می سازد.
و از ديگر كاربردها :
-
شرکت در سمینارها و کنفرانسهای مهم داخلی و خارجی
-
قضاوت از راه دور شامل: ارسال پرونده و مشاوره با کارشناسان حقوقی و فنی، شرکت زندانیان در جلسات دادگاه از طریق ویدئو کنفرانس
-
بازرگانی و تجارت از راه دور شامل: بازاریابی، معرفی محصولات و خدمات تبادل اسناد مالی عقد قرارداد و خدمات پس از فروش
-
مشاروه از راه دور
-
شرکت در مناقصه ها و مزایده های بین المللی
-
گزارش از راه دور شامل: تبادل نظر و ارائه گزارش به مدیران در مورد پروژههای برون شهری مانند سد سازی، معدن و غیره
-
...
4- اجزای شبکه ویدئو کنفرانس
پایانه یا ترمینال تنها جزء ضروری شبکه ویدئو کنفرانس میباشد. پایانه شامل تمام اجزائی است که کاربر برای ارتباط ویدئو کنفرانسی نیاز دارد. این اجزا شامل کدک (مهمترین جزء ترمینال محسوب میگردد) برای کدگذاری و کدگشایی اطلاعات، دوربین برای دریافت تصویر، میکروفون برای دریافت صدا، صفحه نمایش برای نمايش تصویر، بلندگو براي پخش صدا و امکانات اختیاری دیگر مثل تخته وایت برد دیجیتال براي استفاده در کاربردهای آموزش از راه دور میباشد. ترمینالهای ویدئو کنفرانس از نظر حجم کاربرد به سه دسته تقسیم میشوند:
این ترمینالها مناسب برای کاربردهای انفرادی و شامل تمامی تجهیزات لازم برای ارتباط ویدئو کنفرانس میباشند.
Set-topها پر فروشترین سری ترمینالهای ویدئو کنفرانس در سطح دنیا و مناسب برای کنفرانسهای گروهی با حجم متوسط تا بالا میباشند. این ترمینالها شامل تمامی تجهیزات لازم برای ارتباط ویدئو کنفرانس به جز صفحه نمایش و بلندگو هستند. | | |
|
- ترمینالهای Rollabout
این سری از ترمینالها مناسب برای کنفرانسهای گروهی متوسط و بزرگ میباشند و شامل تمامی تجهیزات لازم برای برقراری ارتباط ویدئو کنفرانس از قبیل کدک، دوربین، صفحه نمایش، میکروفون و بلندگو هستند.
MCU یا واحد کنفرانس چند نقطهای جزئی از شبکه ویدئو کنفرانس میباشد که امکان برقراری ارتباط همزمان بین بیش از دو پایانه را فراهم میآورد. MCU شامل دو بخش MC (Multipoint Contoller) و MP (Multipoint Processor) است. MC وظیفه کنترل و مدیریت کنفرانس و MP وظیفه ادغام و سوییچ کردن جریانهای ویدئویی و صوتی رسیده از پایانهها را بر عهده دارد. MCU به طور منطقی جزئی جدا در شبکه ویدئو کنفرانس به شمار میرود ولی ممکن است از نظر فیزیکی، ادغام شده در یک ترمینال باشد. این گونه MCU ها توانایی برقراری ارتباط بین 3 تا 7 پایانه را دارا هستند و به طور معمول پاسخگوی نیاز اکثر کاربران میباشند. در صورت وجود نیاز به ظرفیت بیشتر از روش Cascade کردن MCU ها و یا از MCU های خارجی استفاده میشود. | |
- دروازه بان
وقتی تعداد پایانههای ویدئو کنفرانس در شبکه زیاد میشود نیاز به دروازهبان ضروری به نظر میرسد. دروازهبان وظایفی از قبیل ترجمه آدرس، کنترل دسترسی، تصدیق هویت، مدیریت پهنای باند و... را به عهده دارد. در شبکه ویدئو کنفرانس که دروازهبان وجود داشته باشد ارتباط پایانهها با یکدیگر و با واحد کنفرانس چند نقطهای (MCU ) الزاما "از طریق دروازه بان" انجام میشود. به قسمتی از شبکه که توسط دروازهبان مدیریت میشود حوزه یا Zone اطلاق میگردد.
جزئی اختیاری از شبکه ویدئو کنفرانس است که امکان برقراری ارتباط پایانه های ویدئو کنفرانس در شبکههای نامتجانس را فراهم می آورد . در واقع دروازه راهها میتوانند بین پایانه های دو یا چند نوع شبکه ارتباطی مختلف، ارتباط برقرار کنند. | |
5- استانداردهای ویدئو کنفرانس
H.320
از استانداردهای ITU برای پایانههای ویدئو کنفرانس است که از خطوط تلفن ISDN و یا شبکههای (Leased SCN) استفاده میکند. این استاندارد در سال 1990 تدوین گردید و با استقبالی فراوان روبرو شد.
با تدوین استاندارد H.323 در سال 1996 و توسعه شبکههای کامپیوتری، H.320 جای خود را به این استاندارد جدید وگذار نمود و در جایگاه دوم از نظر محبوبیت قرار گرفت.
H.323
استاندارد مصوب ITU برای پایانههای ویدئو کنفرانس در شبکههای پاکتی (PBN) از جمله شبکههای کامپیوتری مبتنی بر TCP/IP و شبکه اینترنت است. این استاندارد نخست در سال 1996 تصویب گردید و در مدت کوتاهی توانست به جایگاه ویژهای در بازار ویدئو کنفرانس دست یابد.
6- استانداردها و ویژگیهای تصویر
- سرعت نمایش تصویر
ویدئو یا تصویر متحرک از نمایش پشت سرهم تصاویر ثابت تشکیل میشود. به تعداد تصویر ثابتی که در واحد زمان برای تشکیل تصویر متحرک نمایش داده میشود سرعت نمایش تصویر یا Frame Rate میگویند. واحد اندازهگیری سرعت نمایش بیش از 24 فریم در ثاینه کاملا" طبیعی به نظر میرسد.
سیستمهای ویدئو کنفرانس با فرمت تصویری PAL حداکثر 25 فریم در ثانیه و سیستمهای ویدئو کنفرانس با فرمت NTSC حداکثر 30 فریم درثانیه ارسال میکنند.
هر فریم متشکل از دو فیلد (Field )است که در استاندارد pal شامل 625 خط افقی و در استاندارد NTSC شامل 525 خط افقی میباشند.
Picture –in-picture
به نمایش زنده دو تصویر روی یک نمایشگراشاره دارد. معمولاً تصویر (کوچکتر) تصویر سایت محلی و تصویر دیگر (بزرگتر) تصویر سایت دور دست میباشد.
- استانداردهای کدگذاری تصویر
H.261
اولین استاندارد موفق ITU-T برای ارسال تصاویر متحرک میباشد که از الگوریتم تبدیل کسینوسی گسته (DCT) استفاده می نماید. پهنای باند مورد استفاده توسط این پروتکل بین 40 کیلوبیت در ثانیه تا 2 مگابیت در ثانیه متغیر است. تمام پایانههای ویدئو کنفرانس در جهان ملزم به پشتیبانی از این استاندارد میباشند.
H.261 AnnexD
ضمیمه ای از استاندارد H.261 میباشد که امکان ارسال تصاویر ثابت با کیفیت بالا را فراهم میآورد.
H.263
استانداردی دیگر برای کدگذاری تصویر میباشد که بعد از استاندارد H.261 توسط ITU به تصویب رسید. این استاندارد در مقایسه با H.261 از میزان فشردهسازی و بازسازی تصویر بهتری برخوردار است. در دو نسخه های + و ++ از استاندارد H.263 به ترتیب راندمان کدگذاری و تحرک در تصاویر ویدئویی بهبود یافته است.
H.264
H.264 یا بخش 10 از MPEG-4 استاندارد دیگری برای کدگذاری تصویر متحرک است که توسط ITU و ISO مشترکاً تدوین گردیده است. در الگوریتم کدگذاری در H.264 تغییرات زیادی صورت پذیرفته است. بارزترین مشخصه این پروتکل حفظ کیفیت معقول تصویر در ارتباطات با پهنای باند پائین میباشد. به عنوان مثال کیفیتی که با استفاده از استانداردH.264 و پهنای باند 64 کیلوبیت در ثانیه حاصل میشود قبلاً با استفاده از استاندارد H.263 و پهنای باند 256 کیلوبیت در ثانیه میگردید.
(Dual Streaming Video) H.239
این استاندارد امکان ارسال دو تصویر زنده به صورت همزمان در سایت مبدا و تکفیک دو تصویر و نمایش آنها بر روی دو مانیتور در سایت مقصد را فراهم میکند. با استفاده از این فناوری میتوان در حین کنفرانس، پرزنتیشنی را ارائه داد و یا فیلم ویدئویی را پخش نمود بدون اینکه افراد در سایت (های) مقابل تصویر سایت ما را از دست بدهند. به واقع آنها میتوانند تصویر سايت ما را در یک مانیتور و تصویر پرزنتیشن را در مانیتوری دیگر به صورت زنده و همزمان مشاهده نمایند.
- مکانهای از پیش تعیین شده (Camera Present Positions)
با استفاده از این فناوری زاویه، مکان و فاصله دوربین نسبت به افراد مختلف ویدئوکنفرانس ذخیره میگردد و به هر مکان یک عدد اختصاص داده میشود. با وارد کردن این شماره در طول ارتباط ویدئو کنفرانس، دوربین به طور اتوماتیک روی مکان مورد نظر تنظیم میگردد.
- ورودی و خروجی XGA
خروجی XGA امکان اتصال سیستم ویدئوکنفرانس با نمایشگرهای دارای قدرت وضوح بالا، و پورت ورودی XGA امکان اتصال مستقیم کارت گرافیکی کامییوتر به سیستم ویدئوکنفرانس را فراهم میآورد. بنابراین میتوان محتوای کامپیوتر را با سایت (های) ديگر در کنفرانس به اشتراک گذاشت. همچنین در صورت عدم دسترسی به تلویزیون، میتوان از مانیتور کامپیوتر یا ویدئو پروژکتور به عنوان صفحه نمایش استفاده نمود. با استفاده از فنآوری XGA Loop میتوان از یک مانیتور هم به عنوان صفحه نمایش کامپیوتر و هم به عنوان صفحه نمایش سیستم ویدئوکنفرانس استفاده نمود.
- استانداردهای کدگذاری صدا
G.711
استانداردی برای کدگذاری صدا است که در سیستمهای تلفن معمولی بکار میرود. از این رو به منظور تعامل با سیستمهای تلفنی، پشتیبانی از این استاندارد در کلیه ترمینالهای ویدئوکنفرانس اجباری میباشد. در این استاندارد فرکانسهای صوتی تا 3.5KHz به فرمت دیجیتال 64Kbps تبدیل میشوند.
G.722
در این استاندارد با استفاده از روش ADPCM، سیگنالهای صوتی تا 7KHz با پهنای باند 48/56/64Kbps کد شده و کیفیت صوتی مناسب ارائه میگردد.
G.722.1
این استاندارد نسخه بهبود یافتهتر از G.722 میباشد و کیفیتی مشابه را در پهنای باند 24/32Kbps ارائه میکند.
G.723.1
این استاندارد صوتی برای کاربردهای با پهنای باند بسیار پائین 5.3/6.3Kbps مورد استفاده قرار میگیرد و کیفیتی معادل استاندارد معادل استاندارد G.711 را ارائه میدهد.
G.728
این استاندارد کدگذاری، سیگنالهای صوتی 3.4KHz را با پهنای باند 16Kbps کد میکند.
- حذف اکوی صدا (Echo-Cancellation)
در یک ارتباط ویدئوکنفرانس، صدائی که از یک پایانه و پایانه دیگر انتقال می یابد هم توسط فرد مقابل و هم توسط میکرفون سایت ارسال کننده بازگشته و فرد سخنگو صدای خود را می شنود. تکرار این فرایند موجب ایجاد صداهای ناهنجار و نهایتاً عدم امکان برقراری ارتباط صوتی بین سایتهای مختلف میگردد فن آوری Echo Cancellation صدای بازگشتی را شناسائی و حذف میکند.
- تنظیم شدن صدا Automatic Gain Control (AGC)
این فن آوری، شدت صدای افراد با فواصل مختلف از میکروفون را تنظیم میکند. بدین ترتیب صدای یک فرد با فاصه 2/1 متر از میکروفون و صدای فرد دیگر با فاصله دو متر از میکروفون با شدت یکسان ارسال میگردد.
- حذف اتوماتیک صداهای اضافی (Automatic Noise Suppression)
به طور معمول در محیط اطراف ما صداهای ناخواسته ای وجود دارند که مرتباً تکرار میشوند فنآوری حذف اتوماتیک صداهای اضافی، این قبیل صداها (مانند صدای کولر) را شناسائی و آنها را از صدای ارسالی به سایتهای مقابل حذف مینماید.
- ردیابی صدا (Voice Tracking)
با استفاده از این تکنولوژی صدا فرد گوینده ردیابی میشود و دوربین، روی سخنگو تنظیم میگردد. شایان ذکر است که این فن آوری صدا انسان و اشیاء را از یکدیگر تشخیص داده و نسبت به صدای اشیاء حساسیتی ندارد.
- ترکیب صدا (Audio Mixing)
قابلیت میکس کردن (ترکیب کردن) صدا در کدک، امکان انتخاب دلخواه منابع صوتی را در خروجی های صدا فراهم میآورد. برای مثال اگر دستگاه شما دارای دو خروجی صدا باشد، هر کدام از این خروجیها میتواند بنا به درخواست شما صداهای جداگانه را ترکیب و پخش نمایند.
- مکانیسمهای کنترل کیفیت سرویس (QoS Mechanisms)
در شبکههای پاکتی (Packet Based Networks) اطلاعات بین اجزاء شبکه به صورت بسته بسته که هر بسته یک پاکت (Packet) نامیده میشود، منتقل میگردند. این امر سبب میشود که هر جزء در شبکه بتواند با بیش از یک جزء دیگر به صورت همزمان ارتباط برقرار کند.
به عبارتی دیگر، مسیر ارتباطی موجود را برای ارتباط با اجزا مختلف به اشتراک میگذارد ولی از طرفی، کیفیت ارتباط بین اجزاء مختلف در شبکههای پاکتی را نميتوان تضمين نمود. لذا مکانیسمهای مختلفی در این خصوص ابداع شده است تا حتی المقدور امکان حفظ کیفیت در کاربردهایی که نیاز به تضمین کیفیت وجود دارد، به وجود آید در ذیل برخي از اهم این مکانیسمها به طور مختصر شرح داده میشوند.
7- سایر قابلیتها و استانداردهای ویدئو کنفرانس
- پخش زنده صوت و تصویر (Audio and Video Streaming)
به ارسال صوت و تصویر بطور زنده ویک طرفه روی شبکه اشاره دارد بدین ترتیب افرادی که بطور مستقیم در کنفرانس ویدئویی شرکت ندارند میتوانند با وارد کردن کلمه رمز صوت و تصویر کنفرانس را به طور زنده از طریق شبکه دریافت کنند. با استفاده از این فنآوری همچنین میتوان کنفرانسهای دلخواه را از طریق اینترنت در معرض نمایش عموم قرار داد.
T.120
T.120 شامل مجموعهای از استانداردها میباشد که امکان به اشتراک گذاشتن اسناد مختلف، ارسال و دریافت فایل و اطلاعات گرافیکی، استفاده از وایت برد دیجیتال و ... را در حین انجام یک کنفرانس تصویری فراهم میآورد. T.120 خود به چندین استاندارد جزئیتر تقسیم میشود که هر یک از کاربرد خاصی پشتیبانی میکنند از قبیل T.126, T.125, .T.123
H.350
این استاندارد اطلاعات مربوط به سرویسهای صوتی و تصویری روی شبکه را به منظور ایجاد یک سرویس راهنمایی بزرگ ذخیره و موقعیت یابی میکند. از اینرو یافتن و ارتباط با سایر سایتهایی که تجهیزات صوتی و تصویری در آنها مستقر است تسهیل میگردد، به این استاندارد LDAP نیز اطلاق میگردد.
H.281, H.282, H.283
سری استانداردهائی هستند که امکان کنترل دوربین سایتهای مقابل را فراهم میآورند. سایتهای مقابل، مختار در صدور اجازه کنترل دوربین توسط سایتهای دیگر میباشند. از این استانداردها برای کنترل تجهیزات دیگر از قبیل MCU نیز استفاده میگردد.
Wireless Network Support-IEEE 802.11x
استانداردی برای شبکههای محلی (LAN) بدون سیم میباشد. سیستمهای ویدئو کنفرانسی که از این استاندارد پشتیبانی مینمایند میتوانند، در آن شبکهها مورد استفاده قرار گیرند.
H.235, H.234, H.233
این سه استاندارد الگوریتمها محرمانهسازی و رمزنگاری ارتباطات ویدئو کنفرانس را به منظور محرمانه بودن کنفرانس و عدم دسترسی افراد غیر مجاز ارائه میکنند. سطح امنیتی این استانداردها تا حدی است که در مهمترین سازمانهای بین المللی دنیا نیز از همین استانداردها استفاده میگردد. در این استانداردها از الگوریتم AES (Advanced Encryption Standard) و DES (Data Encryption Standard) استفاده میشود.
- مدیریت از طریق وب (Web Management)
مدیریت از طریق وب، امکان دسترسی به سیستم ویدئو کنفرانس را از هر نقطه بر روی شبکه فراهم میآورد. کافیست که از طریق یک کاوشگر استاندارد مثل Internet Explorer، پس از وارد کردن رمز به دستگاه متصل شوید.
- مدیریت از طریق استاندارد SNMP
SNMP یکی از مشهورترین استانداردها برای کنترل دستگاههای مختلف از طریق شبکه میباشد. با استفاده از این مجموعه ابزارهای کنترلی، به همراه مانیتورینگ شبکه، گزارشی از وضعیت شبکه میدهد و باعث میشود تا سیاستهای امنیتی و کنترلی لازم اندیشیده شود.
جهت کسب اطلاعات تکمیلی در ارتباط با محصول ویدئو کنفرانس، مقالات زیر را مطالعه فرمائید: